Τετάρτη 13 Φεβρουαρίου 2013

Ιδιόφωνα: Κουδούνια

Γνωστό στους αρχαίους πολιτισμούς, το κουδούνι ήταν αρχικά ένα φυλαχτό για τα ζώα και τους ιερούς χώρους. Αργότερα, αυτή η αποτρεπτική του ιδιότητα ατονεί και γίνεται κυρίως ποιμενικό εργαλείο: βοηθάει τον τσοπάνη στη δουλεία του και του δίνει χαρά με τον ήχο του.
 Η επιλογή και ο συνδυασμός των κατάλληλων κουδουνιών (αρμάτωμα του κοπαδιού) είναι βασικό μέλημα των τσοπάνηδων, μία τέχνη που απαιτεί γνώση και ευαισθησία, ενώ συχνά «συντονίζουν» τη φλογέρα τους με τον ήχο των κουδουνιών του κοπαδιού. Επίσης, το κουδούνι καλεί τους πιστούς στην εκκλησία ή ειδοποιεί για τον ερχομό κάποιου επισκέπτη.
Τα ελληνικά κουδούνια είναι σφυρήλατα (από λαμαρίνα) ή χυτά (από μπρούντζο). Τους δίνουν τον ήχο (τα σκαλίζουν ή τα ξεφωνίζουν) είτε με ειδική σφυρηλάτηση - χαρακιές στο κάτω μέρος (στα σφυρήλατα) - είτε με λιμάρισμα της εξωτερικής επιφάνειας γύρω στα χείλη (στα χυτά).

Τα μεγάλα κουδούνια αποτελούν εξάρτημα στις ζωομορφικές μεταμφιέσεις του δωδεκαημέρου των Χριστουγέννων ή των Αποκρεώ σε ορισμένα έθιμα για την καλοχρονιά και την γονιμότητα, όπου επανακτούν τον αποτρεπτικό τους ρόλο, αλλά λειτουργούν επίσης και ως μουσικά όργανα.

                    
                   Κουδούνια κρεμασμένα στη μέση                        Διάλεγμα κουδουνιών σε παζάρι
            των «Γέρων» στο καρναβάλι της Σκύρου.                                   της Λάρισας.


Κατασκευή χυτών κουδουνιών, Γιάννενα.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου