Παναγιά η Δροσιανή ή Θεοσκέπαστη

ΠΑΝΑΓΙΑ  Η  ΔΡΟΣΙΑΝΗ,  

΄Η ΘΕΟΣΚΕΠΑΣΤΗ

ΜΙΑ  ΠΑΝΑΓΙΑ  ΚΥΚΛΑΔΙΤΙΣΣΑ ΑΓΝΩΣΤΗ ΣΤΟΥΣ ΠΟΛΛΟΥΣ!

  Είναι μια Αιγαιοπελαγίτισσα Παναγιά, που το μοναστήρι της και το  ιερό της προσκύνημα, κάπου, μεταξύ ουρανού και θάλασσας, στολίζει το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων, τη Νάξο, που είναι κατάσπαρτη από εκκλησιές (543 τον αριθμό), που καταμαρτυρούν τόσο την πολιτιστική της  ανάπτυξη, όσο και την πίστη των κατοίκων της.

  Ανάμεσα στα βυζαντινά μνημεία του νησιού, ιδιαίτερη θέση κατέχει η Παναγία η Δροσιανή ή Θεοσκέπαστη, που είναι ένα βυζαντινό μοναστήρι στη βόρεια άκρη της κοιλάδας της Δρυμαλίας,  λίγο πριν από το χωριό Μονή, χτισμένο σε μαγευτική τοποθεσία, ανάμεσα σε περιβόλια και ελαιώνες. Είναι αφιερωμένο στο Γενέσιο της Θεοτόκου και γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου. Είναι μνημείο παλαιοχριστιανικής εποχής, μεταξύ του 5^ου  και 7^ου αι, μ.Χ., εφάμιλλο της Εκατονταπυλιανής της Πάρου.  Eίναι ένα κτηριακό σύμπλεγμα όπου επικρατούν δύο κυρίως τύποι ναών, με περίκεντρα κτίσματα, που ανήκουν στον τύπο της σταυρικής βασιλικής με τρούλο, αγιογραφημένα με σπάνιο βυζαντινό διάκοσμο.

Η ΟΝΟΜΑΣΙΑ

  Σχετικά με την ονομασία της Μονής, η πίστη των Αξιωτών έπλασε πολλές παραδόσεις.

  Κατά μιαν εκδοχή,  η εικόνα της Παναγίας ίδρωνε και ιδρώνει ακόμα σε περίπτωση ανάγκης του χωριού και έτσι πήρε την ονομασία της, «η Παναγιά η Δροσιανή», γιατί με τα θαύματά της δρόσιζε και παρηγορούσε αλλά και δροσίζει και  παρηγορεί όσους ζητούσαν και ζητούν  τη βοήθειά της.

   Άλλη παράδοση αναφέρει πως πήρε την ονομασία αυτή, επειδή το κτήμα μέσα στο οποίο βρίσκεται το μοναστήρι ονομάζεται Δροσιά.

  Σύμφωνα  πάντα και με κάποια άλλη διήγηση, κάποτε, στο νησί, υπήρξε περίοδος μεγάλης ανομβρίας. Μαζεύτηκαν τότε  όλοι οι γεωργοί της περιοχής και αποφάσισαν μαζί με τους ιερείς από τα γύρω χωριά, να πάρουν τις εικόνες των ναών και να τις λιτανεύσουν,  προπορευόμενης της εικόνας της Παναγίας απ’ τη Μονή. Όταν έφτασαν στο λιμάνι και έκαναν δεήσεις, τότε η συγκεκριμένη εικόνα άρχισε να ιδρώνει και τη στιγμή όπου την ακούμπησαν στη θάλασσα, με την ευλογία της έγινε το θαύμα. Ο ουρανός συννέφιασε και πριν ακόμα οι λιτανεύοντες  επιστρέψουν στο χωριό, έπιασε δυνατή βροχή. Έτσι δόξασαν την Υπεραγία  Θεοτόκο και της απέδωσαν την ονομασία Δροσιανή.

  Άλλοι πάλι ισχυρίζονται πως η επωνυμία οφείλεται στην τοποθεσία  όπου είναι χτισμένο το μοναστήρι που είναι  κατάφυτη από δέντρα και κατά συνέπεια δροσερή, αλλά και στην ιδιότητα της Θεοτόκου να «ρίχνει δροσιά» στις ψυχές των ανθρώπων που δέονται σ’ Αυτήν, να παρηγορεί και να γλυκαίνει τον πόνο τους!

Η ΚΤΙΣΗ

Κάποιος βοσκός  του χωριού όπου έβοσκε τα πρόβατά του απέναντι από εκείνη την περιοχή όπου σήμερα είναι το μοναστήρι, έβλεπε, πως μέσα στα βάτα έλαμπε τα βράδια ένα φως και κάποια φορά αποφάσισε να πάει ως εκεί, όπου αντίκρισε μια εικόνα της Παναγίας. Το γεγονός μαθεύτηκε σ’ όλες τις γύρω περιοχές και οι περίοικοι σκέφτηκαν να χτίσουν μιαν εκκλησιά κάπου στο μέσο των γύρω χωριών για να φτάνουν ως εκεί όλοι οι πιστοί. Η εικόνα όμως, όταν τη μετακίνησαν έφυγε και επέστρεψε πάλι στο ίδιο σημείο όπου και βρέθηκε. Κατ’ αυτόν τον τρόπο χτίστηκε εκεί το μοναστήρι και απ’ αυτό πήρε και το χωριό την ονομασία Μονή.

  Πρόκειται για ένα μοναστικό σύμπλεγμα, για ένα σπάνιο μνημείο, χτισμένο με ακατέργαστες πέτρες, με τριπλό κωδωνοστάσιο, με παρεκκλήσια, οστεοφυλάκια και πολλές βυζαντινές τοιχογραφίες.

  Ο μικρός του  ναός στολίζεται από ένα μαρμάρινο τέμπλο με ξύλινη στήριξη στο πίσω μέρος από βαρύ ξύλο καστανιάς, που είναι διακοσμημένο με ανάγλυφη κληματίδα με μεγάλα αμπελόφυλλα και σταφύλια. Στο δάπεδο  διακρίνεται ανάγλυφος διάκοσμος, φθαρμένος από το χρόνο και τα πατήματα των προσκυνητών.

  Στον τρούλο αποκαλύπτονται δυο μεγάλες μορφές του Χριστού, ενώ στα παράθυρα δεσπόζουν  τα σύμβολα των τεσσάρων Ευαγγελιστών.

  Στην αψίδα του ιερού, κυριαρχούν  η Δέηση, ο Χριστός ολόσωμος, καθισμένος σε δόξα, που βαστάζουν Άγγελοι, ενώ χαμηλότερα οι δώδεκα Απόστολοι, δυο ολόσωμοι Άγγελοι και μια παράσταση της Αναλήψεως.

  Στους τοίχους του ναού, επικρατούν η Βρεφοκρατούσα, οι Άγιοι Ανάργυροι, Κοσμάς και Δαμιανός, ο Πρόδρομος και άλλοι Άγιοι, που όλοι μαζί συνθέτουν τη σπάνια ομορφιά του μνημείου, καμάρι και δόξα των πιστών του νησιού και κατ’ επέκταση όλου του Αιγαίου.

  Αξίζει το ιερό αυτό μνημείο του χριστιανισμού να γίνει ευρύτερα γνωστό  και επισκέψιμο, σ’ όλους όσους περνούν από το νησί της Νάξου.